به نقل از «ایران اکونومیست»

پرویز اذکایی که بود؟

تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۴۰۳۶۰

محمود جعفری دهقی پرویز اذکایی را عالمی جامع‌الاطراف و ایرانشناسی بی‌بدیل توصیف می‌کند.

این استاد دانشگاه  تهران و رئیس انجمن علمی ایران‌شناسی در پی درگذشت پرویز اذکایی، مورخ و پژوهشگر، در  نوشتاری با عنوان «پرویز اذکایی؛ عالمی جامع‌الاطراف و ایرانشناسی بی بدیل بود» یاد او را گرامی داشته است. او در این یادداشت که در اختیار ایران اکونومیست قرار داده، نوشته است: دریغا که روز عمر استاد اذکایی به شبانگاه آمد و این دانشی‌مرد بزرگ فرمان یافت از آن که غایت کار آدمی مرگ است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  

استاد پرویز اذکایی از انگشت‌شمار پژوهندگان و محققان زمان ما بود که تحصیلاتش را هم نزد عالمان دین در مدارس حوزوی همدان و هم در دانشگاه‌های سرشناس نظیر دانشگاه تهران و دانشگاه منچستر انگلستان به انجام رسانده بود. در دانشگاه منچستر از محضر پروفسور ج. ا. بویل بهره برده بود. پس از اتمام تحصیلات مدتی سردبیری مجله وحید و کارشناسی متون تاریخی دانشگاه تهران را به عهده داشت. کنگره تحقیقات سالانه دانشگاه ازجمله: کنگره جهانی ابوریحان بیرونی (تهران، ۱۳۵۲) و جشنواره جهان اسلام (لندن، ۱۳۵۴) به ابتکار او شکل گرفت. عضو هیات علمی دایرةالمعارف تشیع و دانشنامه جهان اسلام بود و در نگارش مقالات دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی نقشی مؤثر داشت. فهرست‌نویسی نسخ خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نیز به او محول شده بود. 

آثار استاد اذکایی را می‌توان بنابر دانش گسترده و علائق او به چند دسته تقسیم کرد؛ این آثار تحت عناوین موضوعات تاریخی، کتابشناسی، رجال، انساب، فلسفه و نجوم، تاریخ علم در ایران و تعدادی آثار ترجمه‌ای قابل بررسی است. آثار او در بخش رجال و تاریخ علم سرشار از نکات تازه است. صاحبنظران او را یکی از بیرونی‌شناسان تراز اول دانسته‌اند. کتاب آثار الباقیه بیرونی را همراه با مقدمه‌ای درخشان و یادداشت‌های ارزنده ترجمه کرد. اثر دیگر او در باب محمد زکریای رازی نیز به همان اندازه حاوی نکات فلسفی ارزشمند است. در تاریخ و جغرافیای تاریخی می‌توان از آثاری نظیر کتابشناسی همدان و تاریخ معاصر همدان، تاریخ عراق عجم، فرمانروایان گمنام، تاریخ‌نگاران ایران، خاندان شاهیه خوارزم و تحقیق در الفهرست ابن ندیم نام برد. در انساب بویژه باید به ماتیکان (معادل پهلوی برای "کتاب" که استاد همواره آن را به کار می‌گرفت) فهرست ما قبل الفهرست در ۲ جلد، و تبارشناسی در ایران و معاریف همدان و ماتیکان‌های متعدد دیگر اشاره کرد.

باری اگرچه بررسی و تحلیل آثار استاد اذکایی بارها در مجامع علمی صورت گرفته و این بنده نیز افتخار سخن در مراسم بزرگداشت ایشان از سوی انجمن علمی تاریخ را به عهده داشته‌ام***، با این همه نیاز به نشست‌های مفصل‌تری دارد که امید است این مهم بار دیگر با حضور صاحبنظران جامه عمل پوشد. 

*** تیتر برگرفته از سخنرانی محمود جعفری دهقی در این مراسم است.

او در این مراسم عنوان کرده بود: شهر همدان دانشمندخیز است و یکی از برجسته‌ترین این دانشمندان ایران‌شناس در دوران معاصر استاد اذکایی است. وی انسانی فرهیخته و پژوهشگری جامع‌الاطراف است.

هنگامی که سخن از ایرانشناسی می‌رود معمولا نگاه به بیرون از سرزمین خود داریم و به قول خواجه شیراز «آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد» تردیدی نیست که قدردانی از ایرانشناسان غیر ایرانی که بی‌غرضانه به بررسی و توصیف فرهنگ و تمدن این دیار اهتمام نموده‌اند ضروری است اما این بدان معنا نیست که از آنچه خود بهره‌مندیم یاد نکنیم.

استاد اذکایی همدانی عمری به معرفی تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران پرداخته و حاصل این پژوهش ده‌ها کتاب و مقاله و مصاحبه است.

تالیفات استاد اذکایی در زمینه تاریخ و تمدن ایران نمونه‌ای از بهترین آثار ماندگار ایرانشناسی است.

محمود جعفری دهقی

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: محمود جعفری دهقی ، پرویز اذکایی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: پرویز اذکایی پرویز اذکایی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۴۰۳۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جشنواره تیتر ۱۳؛ نقطه عطفی در رونق نشریات دانشجویی

ایسنا/خراسان رضوی جشنواره ملی «تیتر ۱۳» به‌عنوان نقطه عطفی در زمینه رونق نشریات دانشجویی از فردا به مدت سه روز در دانشگاه فردوسی مشهد آغاز می‌شود.

ایجاد فضای تعاملی بین دانشجویان و کارشناسان دانشگاه‌های سراسر کشور، توانمندسازی دانشجویان از طریق برگزاری کارگاه‌ها و برگزاری نشست‌های تخصصی کارشناسان برای بررسی آیین‌نامه‌های مرتبط با نشریه‌های دانشجویی از جمله اهداف برگزاری جشنواره «تیتر ۱۳» است‌.

برای برگزاری این جشنواره در مرحله اول، فراخوانی منتشر شد و براساس آن دانشجویان آثار خود را به دبیرخانه ارسال کردند. آثار در دو مرحله با حضور چهره‌های رسانه‌ای داوری شدند.

در اختتامیه جشنواره نیز که با حضور مسؤولان کشوری برگزار می‌شود، از برگزیدگان تقدیر و آثار آنها در رسانه‌های معتبر منتشر می‌شود. 

همچنین براساس اخبار منتشرشده از سوی معاونت فرهنگی دانشگاه فردوسی، هر کدام از فعالان نشریات و تشکل‌ها که اولویت خود را حل مسائل دانشگاه قرار دهند، از حمایت ویژه این معاونت برخوردار خواهند شد. 

مهمترین کارکرد نشریات دانشجویی، آگاهی‌بخشی به قشر دانشجو است و فرصت تعامل دانشجویان با جامعه را فراهم می‌کند. بنابراین ضروری است دانشگاه‌ها از ظرفیت نشریات دانشجویی بهره کافی را ببرند. 

آن‌طور که برگزارکنندگان جشنواره «تیتر ۱۳» اعلام کرده‌اند، این جشنواره نقطه عطفی در نشریات دانشجویی ایجاد خواهد کرد و باعث می‌شود امسال، سال پررونقی در حوزه نشریات دانشجویی باشد. 

جشنواره ملی رسانه و نشریات دانشجویی «تیتر ۱۳» با همکاری وزارت علوم و وزارت بهداشت ۱۶ تا ۱۸ اردیبهشت‌ ماه به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار خواهد شد. 

انتهای پیام